Mỳ Tiến Vua: Treo đầu dê, bán thịt chó

Quảng cáo nói không, kiểm định nói có!

Ngay sau khi có đoạn quảng cáo với thông điệp “Mỳ Tiến Vua – Mỳ vì sức khỏe”, “Mỳ Tiến Vua không sử dụng dầu chiên đi chiên lại nhiều lần, không chứa Transfat (loại chất béo gây chứng đột quỵ, đau tim và bệnh mạch vành)” được phát trên truyền hình, khán giả ngay lập tức có cảm giác lo sợ về việc ăn phải loại mỳ có chứa chất Transfat và mỳ Tiến Vua của công ty CP Hàng tiêu dùng Masan mới là loại tốt cho sức khỏe.

Tuy chưa có con số chính thức về lượng sản phẩm bán ra sau khi có đoạn quảng cáo trên, nhưng nếu tổng hợp ý kiến của độc giả cũng như khách hàng trên các báo và diễn đàn, có thể thấy ngay thái độ yên tâm và việc sẵn sàng “móc” hầu bao ra mua mỳ Tiến Vua như thế nào.

Chị Hoàng Thy (Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ: “Xem quảng cáo, thấy sợi mỳ Tiến Vua so với những mỳ khác có màu vàng nhạt hơn thật, giá cả lại hợp lý nên tôi mua về nhà dùng. Các con tôi sáng nào cũng đòi ăn mỳ tôm. Còn chồng tôi thì đặc biệt chỉ ăn mỳ Tiến Vua chua cay. Nghe quảng cáo không có Transfat ăn thấy an tâm hơn”.

Điều đáng nói, không chỉ quảng cáo, mà trong mục thành phần ghi trên bao bì của mỳ Tiến Vua, hàm lượng Transfat được ghi là 0g (Hàm lượng Transfat ghi nhãn theo quy định số 86 FR 41434 của cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).

Với cách ghi này, người tiêu dùng Việt Nam rất dễ hiểu là mỳ Tiến Vua không chứa chất Transfat. Và người tiêu dùng sẽ “ngã ngửa” khi kết quả kiểm định mẫu mỳ Tiến Vua cho thấy hoàn toàn ngược lại với thông điệp đoạn quảng cáo đưa ra.

Cụ thể, theo kết quả phân tích mẫu số 10071105/107315 của Cty Cổ phần Khoa học công nghệ Sắc Ký Hải Đăng (TP. HCM) thì trong một gói mỳ Tiến Vua, tỷ lệ chất Transfat là 0,097%, chứ không phải là zero, tức là hoàn toàn không có như đã quảng cáo.

Lý giải về sự mâu thuẫn này, Công ty Masan đã có công văn số 0105/CV/2010/MSI cho rằng, theo quy định của pháp luật VN về ghi nhãn hàng hóa, việc ghi nội dung này trên bao bì chưa được quy định cụ thể mà tùy thuộc vào ý thức của mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, đối với rất nhiều quốc gia việc ghi hàm lượng Transfat trên nhãn hàng hóa là bắt buộc.

Chẳng hạn, vào ngày 11/7/2003, Cơ quan quản lý thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã ban hành quy định “Federal Register 68 FR 41434” về ghi nhãn thực phẩm có hiệu lực ngày 01/01/2006 buộc các nhà sản xuất thực phẩm phải liệt kê đầy đủ Transfat trong “bảng thông tin dinh dưỡng” trên bao bì các loại thực phẩm.

Theo quy định của FDA, nếu thực phẩm chứa lượng trans fat nhỏ hơn 0,5 g trên mỗi khẩu phần ăn (mỗi gói mỳ 75g – PV) thì được ghi trên nhãn mác là không chứa Transfat. Như vậy, kết quả kiểm nghiệm mỳ Tiến Vua là 0, 097% (tương đương khoảng 0,073 g/75 g mỳ Tiến Vua – PV), tức là nhỏ hơn 0,5 g theo quy định của FDA.

Căn cứ vào các cơ sở trên, Masan cho rằng “Việc ghi thông tin trên sản phẩm mỳ Tiến Vua là hoàn toàn có cơ sở khoa học và tuân thủ các quy định của luật pháp hiện hành”.

Tuy nhiên, theo Nghị định số 89/2006/NĐ-CP ngày 30/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ về nhãn hàng hóa đã nêu khá chi tiết về việc ghi thành phần các chất phụ gia có trong thực phẩm.

Cụ thể “Thành phần của hàng hóa là các nguyên liệu kể cả chất phụ gia dùng để sản xuất ra sản phẩm hàng hóa và tồn tại trong thành phẩm kể cả trường hợp hình thức nguyên liệu đã bị thay đổi”.

Về nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn theo tính chất của hàng hóa, Nghị định cũng nêu rõ, đối với phụ gia thực phẩm, phải có đầy đủ các yếu tố: Định lượng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần định lượng, hướng dẫn sử dụng và hướng dẫn bảo quản.

 “Thành phần định lượng” được giải thích theo Nghị định này là “các nguyên liệu, kể cả chất phụ gia dùng để sản xuất ra hàng hóa”. Điều đó có nghĩa là các chất dù định lượng ít hay nhiều nhưng đã xuất hiện trong hàng hóa thì đều bắt buộc phải ghi trên nhãn sản phẩm.

Đặc biệt, tại điều 18 chương II về thành phần, thành phần định lượng còn nêu rất cụ thể: “Trường hợp tên thành phần được ghi trên nhãn hàng hóa để gây sự chú ý đối với hàng hóa thì thành phần đó bắt buộc phải ghi định lượng’’.

 “Nếu thành phần là chất phụ gia, phải ghi tên nhóm chất phụ gia, tên chất phụ gia, mã số quốc tế (nếu có). Trường hợp chất phụ gia là hương liệu, chất tạo ngọt, chất tạo màu ngoài các nội dung trên còn phải ghi thêm chất đó là chất “tự nhiên” hay chất “tổng hợp”.

Như vậy, trong quy định của pháp luật Việt Nam, việc phải ghi rõ các thành phần chất phụ gia là khá rõ ràng và đầy đủ. Việc trong mẫu sản phẩm mỳ Tiến Vua có chứa 0,097% chất Transfat mà không được ghi lên trên bao bì là chưa đúng với các nội dung trong Nghị định 89 về ghi nhãn hàng hóa này.

Quảng cáo “lừa” khách hàng?

Không chỉ liên quan đến chất Transfat, gần đây mỳ Tiến Vua của Masan lại một lần nữa khiến dư luận phải chú ý khi tung lên truyền hình đoạn clip quảng cáo mỳ Tiến Vua bò cải chua với sợi mì không phẩm màu độc hại E 102 (còn có tên gọi màu tổng hợp Tartranzine 102).

Trong khi đó, khi khảo sát trên thị trường, một số sản phẩm của Masan, trong đó có mỳ Tiến Vua (loại cũ) và mỳ Omachi đều chứa E 102, và ghi rõ ràng thành phần: Màu tổng hợp Tartranzine 102 (E 102).

Đặc biệt, kèm theo clip quảng cáo là những thông tin về tác động của chất E102 đến sức khỏe con người, khiến cho người tiêu dùng rất hoang mang khi lựa chon các sản phẩm mỳ gói.

Trả lời về vấn đề này, một lãnh đạo của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm đã trao đổi với báo chí, nói phẩm màu E102 là độc chất có hại cho sức khỏe là không thông tin đầy đủ. “Nếu loại phẩm màu này là độc chất, có hại cho sức khỏe người tiêu dùng thì Bộ Y tế đã cấm sử dụng chứ không để cho các công ty làm như hiện nay. Ngay cả công ty mới có sản phẩm mì gói không chứa E102 thì hiện tại họ vẫn đang sử dụng ở các sản phẩm khác”.

Đặc biệt, thông tin từ Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cũng nêu rõ, phẩm mầu E102 được sử dụng đúng hàm lượng thì vẫn đảm bảo an toàn. Như vậy, việc quảng cáo của mỳ Tiến Vua không chỉ khiến người tiêu dùng nhầm lẫn về việc sử dụng chất E102, mà hơn thế, việc quảng cáo một đằng, nhãn mác một nẻo đã khiến người tiêu dùng thêm hoang mang khi sử dụng các sản phẩm mỳ gói.

Cũng liên quan đến ngành mỳ, trước đó, clip quảng cáo mỳ khoai tây Omachi (của công ty Masan) cũng khẳng định rằng ăn mỳ khoai tây không lo bị nóng. Tuy nhiên, trong thành phần ghi sau gói mỳ cho thấy khoai tây chỉ chiếm tỷ lệ 10g/1kg, tương đương… 1%.

Như vậy, thành phần chính của “mỳ khoai tây” Omachi vẫn là bột mỳ như mọi loại mỳ khác, và thậm chí được coi là dòng mỳ “cao cấp”, nhưng vẫn có cả chất E102 và không ghi rõ tỷ lệ bao nhiêu.

Với cách quảng cáo “thổi phồng” sự thật như thế, đã khiến nhiều người tiêu dùng phải tự hỏi, loại khoai tây làm mỳ Omachi liệu có phải là “thần dược” không khi chỉ có 1% khoai tây mà có thể giúp người sử dụng không lo bị nóng?

Để kết lại câu chuyện quảng cáo mỳ tôm và để trả lời cho câu hỏi, liệu việc tung ra các clip quảng cáo này có phải là một “chiêu” câu khách của Masan? Xin được trích đăng phản hồi của độc giả có nickname David Nguyen trên một tờ báo điện tử về clip quảng cáo mỳ Tiến Vua không có Transfat, độc giả này đã liên tưởng tới vụ nước tương không chứa 3-MPCD mà Masan đã từng quảng cáo trước đây:

 “Tôi nhớ mãi khi vấn đề 3-MPCD ở nước tương trước đây (3-MPCD là chất có khả năng gây ung thư cho người với liều tiếp xúc cao), Masan cũng đã lợi dụng tình huống đó để tập trung quảng cáo và giành thị phần.

Trong cách nghĩ thông thường thì quảng cáo “không 3-MPCD” của Masan khi đó là bình thường, thậm chí thông minh nhưng về bản chất không phải như vậy. Thời điểm đó tôi đang làm cho một công ty về thực phẩm và đồ uống rất nổi tiếng trên thế giới, công ty cũng có sản phẩm nước tương nên trong một cuộc họp của Sales & Marketing, tôi có đề xuất với Tổng Giám đốc là tại sao mình không tranh thủ lúc này để quảng cáo rằng sản phẩm của mình lên men tự nhiên và không có 3-MPCD.

Các bạn có biết câu trả lời của ông là gì không? Ông nói “chính sách của tập đoàn không cho phép chúng ta lợi dụng (tình huống khủng hoảng) để đánh bóng thương hiệu của mình, có thể trước đây chúng ta chưa làm tốt trong việc giáo dục người tiêu dùng, nhưng làm chuyện đó trong tình huống này là không đúng đắn.

Những người tiêu dùng thông minh sẽ hiểu và mặc dù chúng ta quảng cáo đúng cũng như không động chạm tới đối thủ, người ta vẫn có thể nhìn nhận đó là cạnh tranh không lành mạnh và tẩy chay chúng ta…”

Thật ra việc nhắm trực tiếp hay ngụ ý vào đối thủ là cách mà một số công ty trong nước của chúng ta rất hay áp dụng”.

Theo VTC News