Liệu AOL và Yahoo! có thể hồi sinh?

Không lâu sau khi Hội đồng Quản trị Yahoo! sa thải Tổng Giám đốc Carol Bartz, điện thoại của Tim Armstrong, Tổng Giám đốc AOL (Mỹ), đã rung lên. Đó là vì người ta muốn biết liệu Armstrong có muốn gặp phía Yahoo! lần nữa để bàn lại câu chuyện sáp nhập còn dang dở. Năm 2010, Armstrong từng gặp Bartz bàn về chuyện sáp nhập 2 công ty dưới sự lãnh đạo của ông nhưng Bartz không bằng lòng. Nay sự ra đi của bà có nghĩa là trở ngại đã được dẹp bỏ. Armstrong thừa nhận đang thương thảo với phía Yahoo! chuyện sáp nhập. Thương vụ có vẻ hợp lý: bằng cách kết hợp giữa nội dung và danh mục khách hàng của 2 công ty, họ sẽ có thể đặt ra mức phí quảng cáo cao hơn và tạo ra một doanh nghiệp sinh lợi hơn.

Tuy nhiên, Yahoo! và AOL khó có thể tạo ra giá trị liên kết đủ để giúp hồi sinh doanh nghiệp. Cả 2 đang bị sa lầy giống như những cái tên nổi tiếng một thời khác như MySpace, Digg và RealNetworks. “Không công ty nào trong số này quay trở lại con đường tăng trưởng”, Mark Mahaney, chuyên gia phân tích thuộc Ngân hàng Citigroup (Mỹ), nhận định.

Lạc lối

Làm sống lại một công ty internet còn khó hơn là làm sống lại một chuỗi nhà thuốc, do đặc thù của ngành công nghệ. Apple đã trở thành công ty có giá trị nhất trên thế giới vì hiểu được rằng khi người tiêu dùng chịu bỏ tiền ra mua thiết bị nghe nhạc iPod, họ sẽ không tiếc tiền mua nhạc từ kho nhạc iTune và rồi sau đó là điện thoại thông minh iPhone, máy tính bảng iPad. Google đã tạo ra tiền nhờ đưa “google” trở thành một từ quen thuộc hằng ngày đối với hàng tỉ người. Và khi đã trung thành với Google, họ cũng ít muốn chuyển sang các công cụ tìm kiếm khác. Facebook cũng vậy. Mạng xã hội này đã trở thành điểm ghé thăm thường xuyên của 750 triệu người vì đó là nơi họ giao tiếp với bạn bè.

Những công ty trên đã chấp nhận đầu tư vào những công nghệ không chắc chắn nhưng có tính cải tiến cao. Nhờ những cải tiến này, họ đã tạo được lợi thế cạnh tranh cho mình và thu hút được khách hàng mới.

Nhìn lại Yahoo! và AOL, cả 2 cũng đã làm được 1 việc là xây dựng được lượng khán giả ái mộ của riêng mình: Chỉ riêng Yahoo! đã có xấp xỉ 700 triệu lượt viếng thăm mỗi tháng. Người truy cập chủ yếu là giới trẻ, vốn là đối tượng nhắm đến của các nhà quảng cáo. Tuy nhiên, Yahoo và AOL sống sót bằng cách làm cũ. Đó là tuyển nhiều phóng viên nhằm đảm bảo có bài và duy trì đội ngũ săn lùng quảng cáo để tìm quảng cáo cho trang web của mình. Đây là mô hình đang vấp phải nhiều sự cạnh tranh, vì ai cũng có thể nhảy vào được. Một điều quan trọng là một khi bạn không có lợi thế cạnh tranh thì khách hàng sẽ rất dễ thay đổi, sẵn sàng chuyển sang sử dụng dịch vụ của đối thủ nếu họ được mời chào tốt hơn. Vì thế, ông Mahaney của Citigroup cho rằng: “Yahoo! và AOL không có gì để có thể giữ chân khách hàng”.

Yahoo! và AOL phải bỏ ra rất nhiều chi phí trong khi không tạo ra đủ lợi nhuận. AOL đã lỗ 800 triệu USD kể từ khi Hãng tách ra khỏi hãng truyền thông Time Warner. Yahoo! thì đã tiết kiệm được 1,2 tỉ USD tiền mặt vào năm ngoái, chủ yếu là nhờ các biện pháp cắt giảm chi phí quyết liệt của Tổng Giám đốc Carol Bartz. Trong khi đó, Google đã dễ dàng bỏ ra tới 4 tỉ USD đầu tư cơ bản cho việc phát triển doanh nghiệp. Tương tự Microsoft đã chi 2,4 tỉ USD, Apple bỏ ra 2 tỉ USD, Amazon 979 triệu USD.

Bế tắc

Chạy ăn từng bữa còn chưa đủ, làm sao nghĩ đến chuyện ăn ngon mặc đẹp. Đó là lý do Yahoo! và AOL đều cảm thấy rất khó tập trung vào việc tìm kiếm và phát triển các thị trường mới. Yahoo không đưa ra được sản phẩm nào đáng chú ý trong suốt 32 tháng bà Bartz tại vị, trong khi cùng thời gian trên, các dịch vụ mạng xã hội và các ứng dụng di động mới liên tục được tung ra, làm thay đổi cách sử dụng internet. Năm 2009, Yahoo! đã chuyển giao công cụ tìm kiếm Yahoo! Search sang cho Microsoft và thay vào đó, Bing của Microsoft sẽ là công cụ tìm kiếm mặc định trên Yahoo!. Thế nhưng, nỗ lực này đến nay cũng không làm suy chuyển vị trí thống lĩnh của Google trên thị trường tìm kiếm.

Nỗ lực lớn nhất của Yahoo! từ khi bà Bartz làm Tổng Giám đốc có lẽ là trên thị trường di động. Khi tung ra ứng dụng Fantasy Football dành cho điện thoại thông minh iPhone, Yahoo đã đặt rất nhiều kỳ vọng. Thế nhưng, nó chỉ được đánh giá ở mức 1 sao dù Hãng đã bỏ ra nhiều năm để phát triển ứng dụng này. Yahoo! cũng không có động thái gì trên thị trường quảng cáo di động.

Một khi đã không theo kịp sự thay đổi nhanh của thế giới công nghệ, Yahoo! và AOL cũng khó có thể giữ chân và thu hút người tài. Lượng người rời khỏi Yahoo! (như Caterina Fake, người sáng lập trang ảnh Flickr và Jeff Weiner, hiện là Tổng Giám đốc mạng xã hội có tên tuổi LinkedIn) còn nhiều hơn số người đến đầu quân. Theo Glassdoor.com, một website chuyên thu thập ý kiến nặc danh của nhân viên đối với công ty của họ, cả AOL lẫn Yahoo đều có mức xếp hạng 3,2 trên thang điểm 5, đứng sau mức 4,2 của Facebook, 3,9 của Google và 3,6 của Apple.

Vậy đâu là lối thoát? Nhà quản lý quỹ đầu cơ Daniel Loeb cho rằng Yahoo! cần có một ban giám đốc mới. Còn Ryan Jacob (Công ty Jacob Asset Management của ông đã và đang mua vào cổ phiếu Yahoo!) thì kiến nghị Yahoo! nên chia tách doanh nghiệp, tách hẳn lĩnh vực quảng cáo hiển thị đang trì trệ tại Mỹ khỏi Yahoo! đang sinh lợi tại Nhật.

Tuy nhiên, không phải quá muộn để Yahoo vực dậy chính mình. “Apple từng trong tình trạng còn tồi tệ hơn Yahoo hiện nay nhưng đã hồi sinh ngoạn mục”, Geoff Ralston, từng là Phó Chủ tịch Kỹ thuật và Giám đốc Sản phẩm tại Yahoo!, người đã tạo ra Yahoo! Mail năm 1997, nhận xét. Ông cho rằng, nên đi theo cách làm của Steve Jobs, đó là đẩy mạnh cắt giảm chi phí hơn và loại bỏ những sản phẩm na ná với các đối thủ, đồng thời tiến hành thâu tóm sáp nhập hoặc phát triển những công nghệ mới mà Hãng cho là có thể “tạo ra trải nghiệm tiêu dùng cực kỳ tuyệt vời”. Nói thì dễ nhưng thực hiện là rất khó.

Theo NCĐT